Trochę historii

Treść

Pierwszy zapis dotyczący szkoły w Szlachtowej  pochodzi z roku 1780. Odnaleziony został przez Panią Jolantę Jarocką-Bieniek w dokumentach powstałych po Synodzie Zamojskim. Zapis dotyczący szkoły w Szlachtowej został odnaleziony w zbiorach Biblioteki Jagiellońskiej i pochodzi z roku 1799. W Schematyzmie Galicyjskim wymienia się nauczyciela Jana Ropickiego. Następne informacje pochodzą z lat 1865 – 1873, kiedy istniała tu szkoła parafialna, w której nauczycielem był Paweł Bogucki. Od 1877 do 1891 roku szkoła nasza była filią jednoklasowej szkoły w Jaworkach. W roku 1892 powstaje w Szlachtowej jednoklasowa szkoła ludowa i istnieje pod tą nazwą do 1918 roku.

W 1924 roku orzeczeniem Kuratorium Okręgu Szkolnego Krakowskiego, reorganizuje się szkołę w Szlachtowej tworząc na jej bazie trzyklasową publiczną szkołę powszechną „mieszaną”. W czasie II wojny światowej okupant tworzy tutaj Ukraińską Szkołę Powszechną.

Szkoła podstawowa w Szlachtowej...

O tym, że szkoła w Szlachtowej istniała od bardzo dawna, wiedzieliśmy zawsze. Zachowały się tu przecież dokumenty sprzed ponad stu lat. Co roku, nasi nauczyciele czytając fragmenty najstarszej szkolnej kroniki, uświadamiali nam, że powinniśmy być dumni z tej bogatej tradycji. Jednak dokumenty znalezione przez Leszka Majewskiego w Bibliotece Jagiellońskiej sprawiły, że przekonaliśmy się, iż szkoła w Szlachtowej jest wyjątkowa. Wyjątkowa dlatego, że istniała już w 1799 roku – jako druga szkoła w Pieninach, wyjątkowa, bo mimo bardzo złożonej i zawiłej historii, zachowała się tu bogata dokumentacja.

W Kronice czytamy:

„Szkoła w Szlachtowej istniała już przed rokiem 1850

Była to szkoła prywatna, kto założył trudno się dowiedzieć, a utrzymywana przez rodziców tych dzieci, które uczęszczały do szkoły. Nauka trwała przez zimę i uczono tylko czytania i pisania. Dzieci uczyły się na różnych podręcznikach. Nauczycielami byli gospodarze tej wioski i przy tym trudnili się gospodarstwem...”

Początkowo nauka odbywała się w prywatnych domach. Około 1890 roku powstał pierwszy budynek szkolny, który znajdował się na miejscu dzisiejszej plebani. Budynek, w którym znajdujemy się dzisiaj, został przeniesiony z Białej Wody w 1947 roku przez naszych dziadków. Mieściła się w nim wcześniej strażnica Wojsk Obrony Pogranicza. Mimo skromnych warunków, czujemy się tu dobrze, choć nie ukrywamy, że marzeniem wszystkich uczniów jest szkoła na miarę XXI wieku.

Dziś w dniu Święta Szkoły, tak bliskim dnia Edukacji Narodowej warto zwrócić uwagę, że właśnie nasza Kronika jest dowodem ważnej roli polskiej szkoły, jej więzi z życiem i historią narodu.

W roku 1914 zapisano:

"Dnia 28 czerwca 1914 roku podczas ćwiczeń wojskowych w Bośni w mieście Sarajewo zabito następcę tronu Austro-węgierskiego. Dnia 1 sierpnia bieżącego roku ogłoszono ogólną mobilizację (powołanie ludzi od 21 roku życia do 42 lat) do służby wojskowej."

Rok szkolny 1914/15 rozpoczęto nabożeństwem dnia 16 października. Lecz niedługo trwała nauka. Moskale zbliżają się do Nowego Sącza. Nauczycielka pani Leopoldyna Jastówna wyjechała przed inwazją moskiewską. Moskale zajmują Stary Sącz, Łącko a patrol w liczbie 4 Kozaków dochodzi do Krościenka nad Dunajcem, miasteczka odległego o 9 kilometrów od tutejszej wsi."

A tak opisano odzyskanie niepodległości:

"W dniu 11 listopada 1918 roku powstaje na gruzach państw zaborczych wolna niepodległa Polska. Mężczyźni wracają z wojny do domu z uciechą na twarzy. Organizuje się milicja miejscowa w celu obrony przed ewentualnymi rozruchami. W Nowym Targu organizują wojsko z białych legionistów."

Dalej w zapisie z roku 1935 czytamy:

"Dnia 12 maja o godz. 8.45 wieczorem zmarł w Warszawie Marszałek Józef Piłsudzki. Wioska nasza przeżywała w wielkim bólu śmierć Wodza Narodu. Ludność tutejsza dawała zawsze dowody wielkiego uczucia. ....W dniu pogrzebu sala szkolna była przepełniona ludnością, która trwała w skupieniu przez cały czas trwania uroczystości na Wawelu. Płakali ludzie nie tylko górale ale i obecni inteligenci. Nikt się wzruszeniu oprzeć nie zdołał. Kilku obecnych górali wybiegło samorzutnie do dzwonów cerkiewnych i poczęło dzwonić. ...."

Jak łatwo zauważyć, Kronika jest dla nas - uczniów, ważnym podręcznikiem historii, a zarazem scenariuszem najpiękniejszych lekcji patriotyzmu. Szkoła nasza, mimo tak bogatej historii, nigdy nie miała swojego patrona. Widocznie przez dwieście lat czekała na Jana Pawła II.

16 X 1999

Dzień szesnasty października został ustanowiony Świętem Szkoły. W tym dniu bowiem, nasza szkoła otrzymała imię Jana Pawła II i w tym dniu również świętowaliśmy dwustulecie jej istnienia. 16.10.1999 r. odbyła się uroczystość nadania imienia szkole, a 16.10.2003 r. odsłonięty został pomnik Jana Pawła II wykonany przez Ryszarda Hamerskiego.